وداع زودهنگام با کاوشگر فیلای!

آژانس فضایی اروپا اعلام کرد که از ارتباط مجدد با کاوشگر فیلای قطع امید کرده است. مرکز هوافضای آلمان که هدایت این پروژۀ مشترک را بر عهده دارد می گوید فیلای اکنون از گرد و غبار پوشیده شده و سردتر از آن است که بتواند دوباره به کار بیفتد.

 

به گزارش BBC، این سازمان اعلام کرد: متاسفانه احتمال اینکه فیلای بتواند دوباره با مرکز کنترل ارتباط برقرار کند تقریبا صفر است و ما هم دیگر هیچ فرمانی برای آن ارسال نخواهیم کرد. فیلای نخستین کاوشگری است که انسان با موفقیت روی یک دنباله دار فرود آورده است. سازمان فضایی اروپا اسفند سال ۱۳۸۲ (مارس ۲۰۰۴) پروژه روزتا را راه‌اندازی کرد و پس از ده سال مطالعه و بررسی، روزتا “ملاقاتی با دنباله‌دار پی ۶۷ داشت.

پس از آنکه مدارگرد روزتا در مدار دنباله دار قرار گرفت، در نوامبر سال ۲۰۱۴ میلادی فیلای از آن جدا شد و بر سطح این دنباله دار فرود آمد. فیلای پس از اولین برخورد با سطح دنباله دار، یک کیلومتر بلند شد و تا زمانی که سرانجام ساکن و مستقر شود حدود دو ساعت (۱۱۰ دقیقه) طول کشید. اما جایی که فیلای فرود آمد، که البته موقعیت دقیق آن مشخص نیست، احتمالا در سایه یک تخته سنگ، سبب شد این کاوشگر نتواند باتریهایش را با نور خورشید شارژ کند و فقط به آنچه ذخیره داشت محدود ماند، فیلای پس از ۶۰ ساعت دیگر توانی نداشت و از کار افتاد.

 

هفت ماه بعد، با تغییر موقعیت دنباله دار، فیلای که اندکی نور خورشید دریافت کرده بود دوباره مدت کوتاهی به کار افتاد. روزتا که هنوز در مدار دنباله دار پی ۶۷ قرار دارد بارها سعی کرد با این کاوشگر ارتباط برقرار کند که موفق هم بود اما بعد از نهم ژوئیه سال میلادی گذشته (۱۸ تیر ۱۳۹۴) دیگر تماسی برقرار نشده است. آخرین بار یک ماه پیش، مرکز کنترل، فرمان تغییر موقعیت برای فیلای فرستاد اما پاسخی دریافت نکرد. دنباله دار پی ۶۷ اکنون در مسیر خود به نقاطی بسیار سرد رسیده است، منهای ۱۸۰ درجه سانتی گراد، و فیلای از اساس برای کار در چنین سرمایی طراحی نشده است.

به گفته دکتر اشتفان اولامک مدیر مرکز کنترل این کاوشگر « اگر اکنون علامتی از فیلای دریافت شود مایه شگفتی بسیار خواهد بود.» روزتا همچنان در مدار دنباله دار است و ماموریت علمی خود را بخوبی ادامه می دهد. اما ماموریت آن نیز در ماه سپتامبر (تقریبا هفت ماه دیگر) به پایان می رسد و بر سطح دنباله دار سقوط خواهد کرد. مارک مک کوفران مشاور سازمان فضایی اروپا گفت پایان ماجرای فیلای خبری غم انگیز است: « تمام چیزهای خوب روزی به پایان می رسند. در واقع اگر فیلای فرود مناسبی داشت، ماه مارس گذشته (ابتدای سال ۱۳۹۴) ماموریتش به پایان رسیده بود چون حرارت برای کار آن بیش از حد بود.»