بزرگترین ستاره ی جهان چه اندازه است؟

اگر به آسمان شب نگاهی‌ بیندازیم، آن‌ را پر از ستاره می بینیم، اما تنها کسر بسیار کوچکی از ستارگان، با چشم غیر مسلح قابل دیدن هستند. تعداد ستاره‌های موجود در ۱۰ هزار میلیارد کهکشان جهان قابل مشاهده برای ما، ۱۰۰ میلیارد تخمین زده می شود. این بدین معناست که تقریبا حدود ۱۰ به توان ۲۴ ستاره فقط در محدوده ی دید ما وجود دارد.

 

تصویری هنری از R136a1 ، سنگین ترین ستاره ی جهان

به گزارش بیگ بنگ، ستاره ها، این نیروگاه‌های تماشایی، محدوده ی وسیعی از رنگ‌ها و اندازه‌ها را شامل می شوند. بسیاری خورشید ما را ناچیز و کوچک می دانند، اما سوال اینجاست که غول پیکرترین ستاره کدام است؟ برای تعیین این ستاره ابتدا باید تعریف دقیقی‌ از غول پیکر ارائه دهیم. منظور از غول‌‌پیکر چیست؟ منظور ستاره‌ای است که بزرگ‌ترین شعاع را داراست یا بیشترین جرم را؟

غول کهکشانی

در حال حاضر، ستاره‌ای که بزرگ‌ترین شعاع را داراست، UY Scuti نام دارد، ستاره ی ابرغولی که در صورت فلکی سپر قرار دارد. این ستاره در فاصله ی ۹۵۰۰ سال نوری از زمین واقع شده و از عناصری مانند هیدروژن، هلیوم و سایر عناصر شیمیایی سنگین شبیه به آنچه در خورشید یافت می شود، تشکیل شده است. این ستاره همچنین شعاعی ۱۷۰۸ برابر بزرگتر از خورشید دارد.

در نتیجه این ستاره شعاعی در حدود ۱.۲ میلیارد کیلومتر و محیطی‌ برابر ۷.۵ میلیارد کیلومتر دارد. برای درک بهتر بزرگی‌ این ستاره، این طور می‌توان گفت که دور زدن کل این ستاره با هواپیما‌های معمولی‌ موجود، ۹۵۰ سال زمان می برد. حتی نور با وجود سرعت بالایی‌ که دارد برای طی‌ کردن این مسیر به ۶ ساعت و ۵۵ دقیقه زمان احتیاج خواهد داشت. اگر این ستاره جایگزین خورشید می‌‌شد، جایی‌ بین مدار‌های سیاره های مشتری و زحل قرار گرفته و لازم به گفتن نیست که زمین به طور کلی‌ بلعیده می‌‌شد.

نمایی از مقایسه ستاره عظیم UY Scuti در مقابل خورشید ما

با توجه به اندازه ی عظیم این ستاره احتمالا جرمی ۲۰ تا ۴۰ برابر خورشید را دارد و احتمالاً چگالی برابر kg/m³ ۷×۱۰⁻⁶ را داراست. به عبارت دیگر، چگالی این ستاره بیش از یک میلیارد بار کمتر از چگالی آب است. در حقیقت، اگر می‌توانستیم این ستاره را در بزرگترین حمام آب جهان قرار دهیم، از نظر تئوری، این ستاره روی آب شناور می‌‌شد. حتی اگر می‌توانستیم پارکی‌ به اندازه ی کافی‌ بزرگ پیدا کنیم، با توجه به این که چگالی این ستاره یک میلیون بار کمتر از چگالی اتمسفر متوسط زمین در دمای‌ اتاق است، این ستاره تا ارتفاع کمی‌ از سطح زمین مانند بالون به پرواز در می‌‌آمد.

اگر تصور این حقایق، مغز شما را به مرحله ی انفجار رسانده است، بهتر است بدانید که این تازه اول راه است. ستاره ی مورد بحث ما عظیم و وسیع است اما سنگین وزن نیست. پادشاه سنگین وزن‌ها ستاره ایست به نام R136a1 که در ابر ماژلانی بزرگ، در فاصله‌ای حدود ۱۶۵ هزار سال نوری از ما واقع شده است.

تاخت و تاز حجیم!!

ستاره R136a1، کره‌ای از هیدروژن، هلیوم و عناصر سنگین- تقریبا به اندازه ی نیمی از آنچه در خورشید وجود دارد- است. با اینکه شعاعی تنها ۳۵ برابر شعاع خورشید را داراست، اما جرمش ۲۶۵ برابر بیشتر از خورشید است- قابل ذکر است که این ستاره در طول ۱.۵ میلیون سال از عمرش، ۵۵ درصد از جرمش را از دست داده است-. این ستاره که جز ستارگان ولف-‌رایه به شمار می آید بسیار ناپایدار است، و به صورت یک کره ی آبی‌ رنگ که مرز مشخصی‌ به دلیل وجود بادهای عظیم و نیرومند ستاره‌ای در سطحش ندارد، دیده میشود. این بادهای ستاره‌ای سرعتی برابر ۲۶۰۰ کیلومتر بر ثانیه – ۶۵ برابر بیشتر از سرعت کاوشگر جونو یعنی‌ سریعترین شئی که انسان ساخته است- دارند.

ستاره یR136a1، در مجموعه‌ای متراکم از ستاره ها قرار دارد که در فاصله ی ۱۶۵ هزار سال نوری از زمین قرار گرفته است.

در نتیجه این ستاره در هر ثانیه جرمی معادل ۳٫۲۱×۱۰¹⁸ کیلوگرم را از دست می‌‌دهد، این مقدار در مدت ۲۲ روز برابر جرم زمین است. مانند یک شهاب سنگ درخشان میدرخشد و به سرعت می‌‌میرد. ستاره ی R136a1۹ میلیون برابر بیشتر از خورشید انرژی آزاد می‌کند و اگر در جایگاه خورشید قرار بگیرد، ۹۴۰۰۰ برابر درخشان تر از آن به نظر می‌‌رسد. در حقیقت، این ستاره درخشان‌ترین ستاره ایست که تا به امروز کشف شده است.

این ستاره دمایی‌ بالاتر از ۵۳۰۰۰ درجه ی کلوین دارد و تنها برای مدت ۲ میلیون سال زنده خواهد ماند. مرگ این ستاره نمونه‌ای تماشایی از مرگ یک ابرنواختر عظیم خواهد بود به گونه‌ای که هیچ سیاهچاله‌ای باقی‌ نخواهد گذاشت. اگر چه خورشید ما در مقایسه با این ستارگان غول پیکر بسیار ناچیز و کوچک به نظر می‌‌رسد، اما خورشید هم هرچه سنش بالاتر می‌‌رود، بزرگتر می شود به طوری که در حدود ۷ و نیم میلیارد سال دیگر، به بزرگترین اندازه ی ممکن خواهد رسید.

نمایی از ابر ماژلانی بزرگ مملو از ستاره

در نتیجه ی این افزایش سایز، مدار چرخش کنونی زمین به دور خورشید به صورت مارپیچی قرار خواهد گرفت. با وجود این، همه ی این ستاره‌ها تنها قسمت‌های بسیار کوچکی از کهکشان‌های بزرگ تر هستند. همان کهکشان‌های بزرگ، خودشان جز کوچکی از یک کیهان بسیار پهناور می‌‌باشند. و اما زمین؟ بهتر است راجع به آن‌ صحبت نکنیم!