بیدارشدن یک سیاهچالۀ غول آسا از خواب ۲۶ ساله

دانشمندان با استفاده از ماهواره ی انتگرال(Integral) متعلق به آژانس فضایی اروپا، سیستم سیاهچاله‌ای را رصد کرده‌اند که پس از ۲۶ سال، دوباره فعالیت خود را از سر گرفته است.

 

تصویری هنری از سیاهچاله و ستاره ی همدم

به گزارش دنفر به نقل از ایسنا، سیستم V404 Cygni متشکل از یک سیاهچاله و یک ستاره است که حول یکدیگر مدارگردی می‌کنند. این سیستم کیهانی در کهکشان راه شیری و در فاصله ۸۰۰۰ سال نوری، در صورت فلکی قو واقع شده است. در این جرم کیهانی، ماده از ستاره به سمت سیاهچاله گسیل و در یک دیسک جمع‌آوری می‌شود. در این جا، این ماده حرارت می‌بیند و در طول موج‌های نوری، فرابنفش و اشعه ایکس و پیش از سرازیرشدن به درون سیاهچاله می‌درخشد.

نخستین علائم فعالیت دوباره سیستم V404 Cygni توسط تلسکوپ Burst Alert بر روی ماهواره سویفت ناساشناسایی شد. این ماهواره نوعی انفجار ناگهانی اشعه‌های گاما را شناسایی کرد و سپس با تلسکوپ اشعه ایکس خود، مشاهداتی از آن را صورت داد. مدت زمان کوتاهی پس از آن، سیستم MAXI که بخشی از ماژول آزمایشگاهی ژاپن در ایستگاه بین‌المللی فضایی است، جرقه اشعه ایکسی را از همان نقطه آسمان رصد کرد. نخستین مشاهدات از این سیاهچاله موجب شد کمپینی توسط تلسکوپ‌های زمینی و فضایی برای نظارت بر V404 Cygni در طول موج‌های مختلف و در طیف الکترومغناطیسی تشکیل شود.

رصدخانه پرتوی گامای “انتگرال” متعلق به آژانس فضایی اروپا نظارت خود بر سیاهچاله در حال انفجار را در ۱۷ ژوئن آغاز کرد. رفتار این سیستم کیهانی با جرقه‌های درخشان مکرر در بازه‌های زمانی کوتاه و در کمتر از یک ساعت به ندرت در سیستم‌های سیاهچاله‌ای دیگر مشاهده شده است. در این لحظات، این جرم کیهانی به شفاف‌ترین جسم آسمان تبدیل شده و ۵۰ برابر شفاف‌تر از سحابی خرچنگ است که معمولا یکی از درخشان‌ترین منابع آسمان به شمار می‌آید.

سیستم سیاهچاله‌ای V404 Cygni از سال ۱۹۸۹ به این درخشانی نبوده است. در این سال، ماهواره اشعه ایکس ژاپن به نام Ginga و ابزارهای پرانرژی در ایستگاه فضایی میر چنین جسم کیهانی را رصد کردند. در سال ۱۹۸۹، انفجار سیاهچاله مورد بررسی در مطالعه سیاهچاله‌ها بسیار حیاتی بود زیرا تا آن زمان منجمان تعداد کمی از اجسامی را به عنوان سیاهچاله کشف کرده بودند و V404 Cygni یکی از بهترین کاندیدها برای داشتن هویت سیاهچاله بود.